Sámi álbmotbeaivi 6.2.2019

Sámemusea ja Badje-Sámi luondduguovddáš Siida ja Restoráŋŋa Sarrit ávvudit sámi álbmotbeaivvi 6.2.2019 ja leat mielde Anára girkosiiddas ávvubeaiprográmmas. Iđđes dmu 9 geassit sámeleavgga Siidda leavgastággui ja dmu 9.30 auditorias álgá skeŋkendilálašvuohta. Fiinna Guovssahasat-dvd čájáhusaid sáhttá geahččat auditorias dmu 12 ja dmu 15. Siiddas leat rabas uvssat olles beaivvi ja mii bálvalat olbmuid dmu 9.15-17. Restoráŋŋa Sarrihis lea ávvubeaivvi gudnin gáffe ja sarritvuostágáhkku, haddi lea 6 euro.

Duojár Biret-Ánne Lehtola (1931-1996) duodječoakkáldat skeŋkejuvvo Sámemusea Siidii sámi álbmotbeaivve 6.2.2019. Sámeleavgga leavgastággui geassima maŋŋá auditorias álgá dmu 9.30 skeŋkendilálašvuohta, mas beassá oaidnit Biret-Ánne earenomáš fiinna duodječoakkáldaga ja su nieida Irma Lehtola muittaša eatnis ja dan makkár son lei duojárin

Siidda čájáhusain lea ollu maid oaidnit ja geahčadit. Láidehus- ja váldočájáhusa lassin leat álgojagis 2019 beanta vihtta molsašuvvi čájáhusa. Johan Nuorgam – Sámi gaskkusteaddji muitala namas mielde sámemusea vuođđudeaddji Johan Nuorgam birra. Birasdáiddačájáhus Viidon Sieiddit gieđahallá sámiid ođđa luonddugaskavuođa. Lahka – So close fas muitala báikkálaš kamerasearvvi miellahtuid luonddugovain. Sámemusea iežas čoakkáldagain lea čohkkejuvvon Sámefáhcat-čájáhus, mii muitala nuortalašfáhcain. Báikkálaš duojára Jouni S. Laiti čájáhus Eatnama fámolaš jienat váldá beali ja guoskkaha ja das leat máŋggat geahččanguovllut.

Bures boahtin! Tiervâpuáttim! Puä´đ tiõrvân!
Sámi musea, Siida, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, siida@samimuseum.fi, www.siida.fi

Sámemusea čájáhuskoordináhtorin lea válljejuvvon FM Darja Heikkilä

Sámemusea čájáhuskoordináhtorin lea válljejuvvon FM Darja Heikkilä Roavvenjárggas. Son lea álgoálggus eret Anáris. Heikkiläs lea čájáhusvásáhus museasuorggis ja Meahciráđđehusa bealde. Son bargá dál Dieđaguovddáš Pilkes. Darja Heikkilä álggaha Siiddas 1.3.2019.

Sámi musea, Siida, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, siida@samimuseum.fi, www.siida.fi

Siida ain bivnnuhis galledanbáiki

Anára Siiddas leat olbmot galledan hui viššalit jagi 2018 áigge. Sámemusea, Badje-Sámi luondduguovddáš ja restoráŋŋa Sarrit, mat doibmet Siiddas, illudit sakka 2018 gallededdjiid mearis! Siidda 20 jagi ávvujagi áigge ledje miellagiddevaš čájáhusat ja máŋggabealat prográmma ja dat geasuhedje olbmuid.

Anára Siiddas leat olbmot galledan hui viššalit jagi 2018 áigge. Sámemusea, Badje-Sámi luondduguovddáš ja restoráŋŋa Sarrit, mat doibmet Siiddas, illudit sakka 2018 gallededdjiid mearis! Siidda 20 jagi ávvujagi áigge ledje miellagiddevaš čájáhusat ja máŋggabealat prográmma ja dat geasuhedje olbmuid.

Siidda olgouvssa uksalohkki coahkehii 117 079 geardde. Galledeaddjiid mearrái rehkenastojuvvojit buot olbmot geat gallededje Siiddas: olbmot, geat fitne čájáhusain ja dáhpáhusain, Meahciráđđehusa rávvenbáikkis, Anára gieldda turismarávvenbáikkis, Siida Shop -gávppážis ja restoráŋŋa Sarrihis.

Siiddas gallededje 59 178 čájáhus- dáhpáhusguossi, mii lea Siidda 20 jagi historjjá nubbin stuorámus gallededdjiidmearri. Ovddit jahki lei Siidda historjjá buoremus jahki.

Dušše moadde anus leamašan Museakoarta lea bivnnut ja dát oidno maid Siiddas, go olbmot geavahedje dan eanet go ovddit jagi. Museakorta-čájáhusgalledeaddjit ledje 1 821, dat lea 17% eanet ovddit jagi ektui.

 

Siidda ávvujagi áigge Siidda iežas jahkekoarta fállui báikkálaččaide vuoliduvvon haddái ja jahkekoarttalaččaid mearri lassániige 37% ovddit jagi ektui. Go jahkekoarta lei nu bivnnut, de dat vuvdo dás duohkoge báikkálaččaide beallehaddái.

Sámemusea Siiddas lea Čeavetjávrris Nuortalaččaid árbevierrodállu. Dat lea rabas 10.6.-20.9. ja doppe gallededje duon áigodagas 2 148 olbmo.

Dábálaččat galledeaddjit leat čielgasit eanet geassemánus gitta borgemánnui go dálvemánotbajiid áigge. Dálvemánotbajit leat goittotge geasuhišgoahtán. Guovvamánus gallededje eanet olbmot go čakčamánus ruškki áigge.

Čájáhusaid fitne geahččamin olbmot miehtá máilmmi ja olles áigge bohtet olbmot ođđa riikkain. Čájáhusgussiin suopmelaččat leat 40 % ja olgoriikalaččat 60 %. Suopmelaš gussiid mearri geahppánii 5,6 % jagi 2017 ektui. Eandaliige suoidne- ja borgemánus geahppáneapmi oidnui earenomážit, go Suomas lei dalle garra báhkat.

Jagi 2018 olgoriikalaš gussiin stuorámus oassi ledje frankriikalaččat ja duiskalaččat. Italialaš guossit ledje goalmmádin eanemusat. Njealjádin eanemusat ledje guossit Kiinnás ja Hongkongas. Buot buohkanassii jagi 2018 áigge oaččuimet statistihkaide 92 sierra ruovtturiikka/riikavulošvuođa. Áššehasat ieža almmuhit  man riikkas sii bohtet dahje man riikka riikkavuložat sii leat.

Áššehastiippaid geahčadettiin dábáleamos áššehas lea ovttaskas, olgoriikalaš ollesolmmoš. Dán buohta dilli lea rievdan mearkkašáhtti láhkai, dasgo ovddit jagiid mii leat vuovdán joavkobileahtaid olgoriikalaš joavkomátkkošteddjiide. Olgoriikalaš joavkomátkkošteaddjit ledje nubbin stuorámus áššehasat jagis 2018. Turismma rievdan oidno maid Siiddas. Olbmot mátkkoštit eanet ah eanet okto, ovttas guimmiin, ovttas bearrašiin ja dihto joavkkuin. Joavkomátkkit dahkkojit goittotge velge ollu.

Oahpistuvvon láidestemiid ordniimet diŋgojumiid mielde jagi 2018 áigge oktiibuot 270, dat lea 5,9 % eanet jagi 2017 ektui. Eanemus oahpistuvvon láidestemiid ordniimet eaŋgalasgillii.

Siidda mearkkašupmi Davvi-Lappi turismmas joatkašuvvá ain. Jagi 2019 áigge Siiddas álgá viiddidan- ja ovddidanprošeakta, mainna buoriduvvojit ee. Siidda čoakkáldat- ja áššehasbálvalansajit. Siida-dálu divodit ja dasa huksejuvvojit ođđa čoakkáldatsajit ja restoráŋŋa. Maid vuođđočájáhus ođaduvvo. Ođademiid birra juohkit dieđu maŋŋelabbos.

Sámi musea, Siida, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, siida@samimuseum.fi, www.siida.fi

Duodječájáhus rahpá Sámemusea Siidda čájáhusjagi 2019

Sámemusea Siidda jagi 2019 vuosttaš čájáhus lea duodječájáhus “Eatnama fámolaš jienat”. Čájáhus duojár Jouni S. Laiti dujiin lea geahčastat sámi duoji otnábeaivái. Čájáhus addá galledeaddjái vejolašvuođa beassat oaidnit dálá sámi duoji, sihke árbevirolaš hámis ja ođđaáigásaš dáiddaduodjin.

Dujiiguin Jouni S. Laiti muitala sámi čábbodatipmárdusas ja materiálageavaheamis otná diliin. Daid lassin Laiti duojit maid buktet ságastallamii duoji eallinvuoimmi otná máilmmis ja speadjalastet mii Sámis ja máilmmis sámiid birra dáhpáhuvvá. Muhtin dujiiguin Laiti váldá dihtomielalaččat oasi dálá servodatságastallamii. Duodji ii leat sámiide dušše vuohki buvttadit ávdnasis diŋggaid, muhto dat lea okta sámiid siskkáldas gulahallangaskaomiin, giella man ipmirdit dat, geat leat dán oahppan dulkot. Laiti vuohki searvat servodatságastallamii dujiid ja duddjoma bokte lea okta ovdamearkka sámi jaskes servodatságastallamis.

Duojár ja duodjeoahpaheaddji Jouni S. Laiti lea eret Ohcejoga siste. Son lea guhká oahpahan garraduoji Sámi oahpahusguovddážis Anáris ja lea barggustis leamaš beroštuvvan earenoamážit duodjeoahpaheami gárgemis ja duodjegiela seailluheamis. Son lea maid áŋgiruššan ovddidit duoji ealáhussan, movt duojár sáhtášii ealihit iežaset duddjomiin ja movt duoji ja duddjoma galggašii márkanfievrridit vejolaš osttiide.

Aiddobáliid Laiti lea gárveme duoji master dutkosa Sámi Allaskuvllas Guovdageainnus ja dát čájáhus lea oassi Laiti duodjemaster barggus. Laiti MA-loahppabarggu ja čájáhusa bagadallit leaba duodjeáššedovdit Tuula-Maija Magga-Hetta ja Sigga-Marja Magga.Okta čájáhusa mihttomeriin lea gulahallat gehččiiguin ja oažžut sis máhcahaga dovdduin ja vásáhusain maid dujiid oaidnin sis bohciidahttá. Danin čájáhusas Sámemusea Siiddas lea gažadeapmi mii lea čujuhuvvon čájáhusa gallededdjiide.  Gažadeami vehkiin čohkkejuvvon dieđut šaddet oassin Laiti čálalaš loahppabarggu váldogáldomateriála. Mii ávžžuhit buohkaid váldit áiggi ja vástidit moatti jearaldahkii čájáhussii oahpásnuvvama oktavuođas ja ovddidit duoji dutkamuša alimus oahppadásis.

Eatnama fámolaš jienat -čájáhusa buvttada Sámemusea Siida ja dasa beassá oahpásnuvvat 8.1.– 17.3.2019. Dálveáigge Siida lea rabas disdagas sotnabeaivái diibmu 10–17, mánnodagaid Siida lea gitta. Bures boahtin guldalit dujiid bokte eatnama fámolaš jienaid!

Lassedieđut:

amanueansa Áile Aikio, aile.aikio@samimuseum.fi

duojár Jouni S. Laiti, jouni.laiti@gmail.com
Sámi musea, Siida, Inarintie 46, FI-99870 Anár, tel. +358 (0)400 898 212, siida@samimuseum.fi, www.siida.fi

Govva: Máhtte Sikku Valio