Maht já kiäi tooimâst sämmilâš kulttuurärbi vyerkkejuvvoo? Maht puáhtá peessâđ kevttiđ vyerkkejum amnâstuvâid? Nabai puáhtá-uv vuorkkimpargoid uásálistiđ jieš? Čohčâmáánust mij čokkânep oohtân ellee sämmilii kulttuuräärbi já ton vuorkkim olán. Tábáhtusâst puáhtá uápásmuđ sierâlágán vuorkkimhavváid, tego Säämimuseo Siida VISA – Virtuaalinen Saamenmaa (Virtuaallâš Säämi) haahân já Finna.fi -uuccâmpalvâlus tavesämikielâlii kevttimohjelmân. Puáhtá meid kuullâđ Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituut tooimâst, Sämmilii kulttuurarkkâduvâst já uáppeeamnâsseervi Gieku kulâmijd. Eehid ääigi sämmilâš psykososiaallii torjuu ohtâdâh Uvjj – Uvjâ – Uvja oovdânpuáhtá jieijâs já pääihi alne lii meid tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio já Oulu Sámit  -seervi ovdâsteijee. Tiervâpuáttim Oulu taaiđâmuseon!

Oulu taaiđâmuseo Satula-viste, 1.krd.
Tábáhtusân lii rijjâ peessâm já tobbeen lii kähvikuásuttem.

Museoeehid uárnejeh oovtâst Oulu kulttuursiättus Rajaton saamelaiskulttuuri (Räjittes sämikulttuur)-haahâ, Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituut, Säämimuseo Siida, Tave-Poođâeennâm museo já Oulu taaiđâmuseo. Tábáhtus lii jotkâ uđđâivemáánu siärvuslii sämmilâšehidân, mast algâttui Oulu museoi, Oulu kulttuursiättus já sämisiärváduv savâstâllâm já oovtâstpargo.

Kove: Sanna Krook/Oulu2026

Säämimuseo Siida lasetiäđuh: Pia Nikula, 040 621 2663, pia.nikula(at)samimuseum.fi

Oulu2026: Oulu lii Euroop kulttuuruáivikaavpug ive 2026. Kulttuurohjelmân kulá meid vijđes sämikulttuur olesvuotâ já ton uássin Oulu taaiđâmuseo lii tievâ sämmilijn taiđuin já tuojijn tállân uđđâivemáánust 2026. Oovtâstpargo staatâi já sämikuávlu raajij rasta sämikulttuur ooleest lii algâttum ive 2023, já maaŋgâlágáneh tábáhtusah olášuttojeh jo ovdil kulttuuruáivikaavpugive.

Oulu ollâopâttuv Giellagas-instituut lii Oulu ollâopâttuv ohtâdâh, mast lii väldikodálâš ovdâsvástádâs sämikielâ já sämmilii kulttuur máttááttâsâst já tutkâmušâst Suomâst. Oppâamnâsin láá nuorttâlâškielâ, anarâškielâ já tavesämikielâ sehe sämmilâš kulttuur. Giellagas-instituutist tuáimá meid Sämmilâš kulttuurarkkâdâh, mast siäiluttuvvojeh valjeest kulttuur- já tutkâmušamnâstuvah. Arkkâdâh palvâl sämikielâi já -kulttuur máttááttâs já tutkâmuš, já lasseen nurâlduvah tuárjuh sämikielâi já -kulttuur iäláskittem já nanodem.

Säämimuseo Siida, mii tuáimá Anarist, lii väldikodálâš ovdâsvástádâsmuseo, mon spesiaalsyergin lii sämikulttuur. Väldikodálii ovdâsvástádâsmuseo pargon lii iärásij juávhust olášuttiđ väldikodálii museotooimâ jieijâs spesiaalsyergist; ovdediđ kulttuurärbipargo já museoi oovtâstpargo jieijâs spesiaalsyergist; toimâđ jieijâs spesiaalsyergi kulttuuräärbi väldikodálâš äššitobden já paijeentoollâđ já ovdediđ jieijâs spesiaalsyergi aalmugijkoskâsijd ohtâvuođâid. Säämimuseo Siida ulmen lii sirdeđ siärvuslii pargo meid sämikuávlu ulguubel. Taan ive Säämimuseo lii väljejum sehe Ive eurooplâš museon já ive museon Suomâst.

Tave-Poođâeennâm museo lii kulttuurhistorjálâš museo, mii tuáimá Oulu kuávlust já tot lii Tave-Poođâeennâm kuávlulâš ovdâsvástádâsmuseo. Ton ohtâvuotân kuleh meid spesiaalmuseoh. Museo pargoviehâ parga tääl koskâpuddâsijn soojijn, já uđâsmum čáitálduvah lekkâseh Oulu Myllytulli kaavpuguásán šaddee uđâsrakânâsâst ive 2026. Museo ParasRakas museo -haavâst maaŋgâlágáneh ulmuuh peesih fáárun vuáváđ uđđâ museo tooimâ. Museo tiiŋgah, main lii sämmilâš tuávááš, láá kuuloold macâttum Säämimuseo Siidan uđđâivemáánu 2024 rääjist.

Oulu taaiđâmuseo ohjelm váimusist láá kuávlulâšvuotâ já tááláš taaiđâ. Čáitáldâhohjelmij paaldâst láá sierâahasáid čuosâttum tábáhtusohjelmeh. Oulu taaiđâmuseo paijeentuálá Oulu kaavpug nurâlduv sehe hoittáá maaŋgâi ucebij skeŋkkânurâlduvâi haldâttuv. Kuávlulâš ovdâsvástádâsmuseon Oulu taaiđâmuseo palvâl já rävvee Tave-Poođâeennâm já Kainuu kuávlui kieldâid já kaavpugijd, páihálijd museoid, siärváduvâid já priivaatulmuid aašijn, moh lohtâseh kovetaiđui já visuaallii kulttuuráárbán. Taaiđâmuseo já Oulu2026 olášuteh algâive 2026 sämmilii čáitáldâholesvuođâ noonâ oovtâstpargoost.

Aalmugpeeivi ohjelm Siidast

Majebargâ 6.2.2024

Siidast ávus uuvsah tme 9–17

tme 9.15 Liipu pajedem Siida ovdâšiljoost.

Tme 11 Suuhâ stuorrâ váimusist – Aune Huhtamella eellimpargo – čáitálduv oovdânpyehtim.

Tme 15 Suuhâ stuorrâ váimusist – Aune Huhtamella eellimpargo – čáitálduv oovdânpyehtim.

Siida uđđâ mulsâšuvvee čáitáldâh, Suuhâ stuorrâ váimusist – Aune Huhtamella eellimpargo, lekkâs majebaargâ 6.2.2024. Sämimuseo Siida lii pyevtittâm čáitálduv. Čáitálduv nubbe kietâčällee Sigga-Marja Magga oovdânpuáhtá čáitálduv kuosijd.

Raavâdviäsu Sarritist aalmugpeeivi kákkukähvi 8e/hlö.

Puáđi mield lávluđ muččâdumos sämikielâlijd juovlâlavluid tuorâstuv 14.12.2023 tme 17 rääjist Säämimuseo Siidan. Aanaar servikoddeest mield lává kirkkohiärrá já kanttor. Čokkânem tme 16.50 Siida vyeliviäskárist.

Miiba ličij suottâsub vyehi rávhuttuđ vyerdiđ juovláid ko lávluđ oovtâst sämikielâlijd juovlâlavluid. Ärbivuáválávt tilálâšvuotâ lii lamaš olgomuseost, mutâ tääl mij keččâlep mon muččâdávt juovlâlavluuh čyejih mii sisâviistijn. Siste orodijn puolâš ij čáárvu mii jyelgisuormâid tâi suormâid, peic tot uážžu ráávhust peškittiđ olgon ko mij navdâšep tubdâmušâin siste.

Käähvi fáállun. Nuuvtá siisâpeessâm.

Tiervâ puáttim!

Uárnejeijeeh Säämimuseo Siida já Aanaar servikodde

Lasetiäđuh Pia Nikula 040 621 2663, pia.nikula(at)samimuseum.fi

Teeman lii taan ive čäittee taiđuuh já eromâšteeman sämmilâš kietâtyeji. Säämimuseo Siidast Lajokappeer-pargopääji sehe Nubástus já vyestivyeimi-teemapäälgis. Ohjelm muuneeld almottâttâm uásálisteid.

Luuvâ lase já almoot jiejas juávkku mieldi: https://www.samediggi.fi/2023/04/04/saminuorai-taaidatabahtus-aldan-laavdastmij-almottem-sehe-uasalistem-pargopaajaid-lii-taal-avus/?lang=an

Kove: Säämimuseo Siida/Milla Pulska

Mij ávudep säämimuseo já Luándukuávdáš Siidast já Raavâdviäsu Sarritist muádi ive puudâ maŋa säämi aalmugpeeivi vuossaargâ 6.2.2023. Juhlepeeivi mist Siidast láá ávus uuvsah já nuuvtá siisâpeessâm čáitálduvváid tme 9–17. Ađai aalmugpeeivi museo lekkâs tijme tooleeb ko táválávt.

Tme 9.15 Liipu pajedem, Siida ovdâšiljoost

Tme 10–11.30 Finna juhleive lekkâm já čuákánkiäsu Finna-uuccâmpalvâlus kevttimân, aalmugtilálâšvuotâ, Siida auditoriost

Finna juhleive algâttuvvoo almostitmáin sämimuseo Siida nurâlduvâi sämimácuhijd Finnaast.
Siämmást mij adelep keevâtlijd oonâid Finna.fi-uuccâmpalvâlus kevttimân. Tiervâpuáttim digitaallâš tutkâmmáátkán mijguin!

Tme 15–16.30 Taaidâr Outi Pieskin čáitálduv lekkâmtilálâšvuotâ

Ládjogahpira rematriašuvdna—Máhccat eatni lusa

Rematriation of a Ládjogahpir—Return to Máttaráhkká

Ládjogahpir lakin rematriaatio—paluu äidin luo

Raavâdviäsu Sarritist aalmugpeeivi kákku já kähvi 8e/persovn.

https://siida.fi/anaraskiela/tiadattas/saami-aalmugpeivi-uainoo-kulloo-ja-njadda-siidast/

Puáđi mield lávluđ muččâdumos sämikielâlijd juovlâlavluid Säämimuseo Siida olgomuseon, siärvuslâš láávun. Mield lii sämipappâ. Čokkânem tme 16.50 Siida ovdâuuksân, kost laiđim olgomuseokuávlun.

Miiba ličij suottâsub vyehi rávhuttuđ vyerdiđ juovláid ko lávluđ oovtâst sämikielâlijd juovlâlavluid stuorrâ láávust. Ama huámášah, ete tullâpiällást pihtâsáid puáhtá tarvaniđ suovâhaajâ. Tullâ lii mii áinoo čuovâ, nuuvt et vääldi fárusâd kállu-/lummolaampu, vâi vissásávt uáináh laavlâvihkoost lavlui saanijd.

Kähvikuásuttem. Nuuvtá siisâpeessâm.

Tiervâ puáttim!

Uárnejeijeeh Säämimuseo Siida já Aanaar servikodde.

Säämimuseo Siida lii povdim sämikuávlu vuáđuškoovlâi škovlâlijd uásálistiđ arkeologiapeivijd.  Teemapeeivih láá 29.-30.9. Mij ornip ohjelm Enâmeh láá mii párnááh – Nämä maat ovat lapsiamme – čáitálduvâst.  Mij lep ohtâvuođâst sijjân, kiäh láá almottâttâm, talle ko äigitavlu lii tärhibeht tiäđust. Almottâttâm muuneeld nohá 14.9.2022.  

Lasetiäđuh: 

Aalmugtoimâvästideijee Pia Nikula pia.nikula@samimuseum.fi 040 621 2663 

Sämikuávlu hävdienâmijn 1800–1900-lovoin koivum uámikkâsah macâttuvvojeh sivnedum enâmân 7.–8.8.2022 Aanaar Jaamišsuollui, Ucjuv Maadâjäävri Pase Ulrika kirho hävdienâmân já Njellim ortodokslii hävdienâmân.  

Pasepeeivi muštotilâlâšvuotâ Aanaar markkânist

Uámikkâsâi muštotilâlâšvuotâ álgá 7.8.2022 tijme 15 láávust, mii lii Sajos šiljoost. Ohjelm siskeeld säärnih já muusik já pištá suullân kyehti tiijme. Tilâlâšvuođâ jođetteijee lii sämipargo čällee Erva Niittyvuopio. Tilâlâšvuotâ lii tulkkum anarâš-, nuorttâlâš- já tavekielâin. Suullân tijme 17 rääjist uárnejuvvoo káhvástâllâmtilâlâšvuotâ.

Suullân tijme 17 miäđáttâhjuávkku sirdâšuvá Jaamišsuollui, kost čiähhujuvvojeh enâmân ive 1934 koivum sämiuámikkâsah. Seremonia puáhtá čuávvuđ já toos puáhtá uásálistiđ láávust stream peht tijme 18 rääjist. Suollui vyelgee miäđáttâhjuávkku lii ucce siärvus tuáivu, jođettemkapasiteet já -torvolâšvuođâ sehe suolluu eroosiovaarâ tiet.

Tilâlâšvuotân lii uárnejum Njellimist Avveel peht jođettem, moos puáhtá almottâttâđ 5.8. tijme 14 räi Aanaar servikode kirkkohiärá toimâttâhhân (inarin.seurakunta@evl.fi, p. 0407604202).

Vuossaargâ iđedispeeivi Ucjuv Maadâjäävri riddoost

Vuossaargâ 8.8.2022 tijme 10 rääjist Ucjuv Maadâjäävri riddoost, Pase Ulrika kirho hävdienâmist čiähhojeh enâmân taan hävdienâmist iivij 1882–83 koivum sämiuámikkâsah. Tilâlâšvuođâ maŋa miäđáttâhjuávkku káhvástâl pappâl šiljoost.

Tilâlâšvuotân láá uárnejum Nuorgamist sehe Paje-Tiänu Guoldnást já Kaamâsmohheest Kärigâsnjaargâ peht  joođeetmeh, moi puáhtá almottâttâđ 1.8. räi, diakoniapargee Arja Ollikainen (arja.ollikainen@evl.fi, p. 0408446259).

Vuossaargâ ehidispeeivi Njellimist

Vuossaargâ 8.8.2022 tijme 15 rääjist nuorttâliih sämiuámikkâsah hävdiduvvojeh uđđâsist Njellim ortodokslii hävdienâmân Nuorttâlij sijdâčuákkim tuáivu mield. Uámikkâsah láá koivum Piäccám Paččjuuvâ kuávlust já nuuvtpa sii halijduvvojeh macâttiđ sivnedum enâmân alda Paččjuuvâ. Hävdienâmist miäđáttâhjuávkku sirdâšuvá Njellim kerhotáálun káhvástâllâđ.

Tilâlâšvuotân lii uárnejum Näätämöst jođettem, moos puáhtá almottâttâđ 6.8. räi, Hanna-Maaria Kiprianoff (hanna.kiprianoff@gmail.com, p. 045 342 5338).

Tilâlâšvuođâid puáhtá čuávvuđ live-vuolgâttâssân

Yle Sápmi vuolgât tilâlâšvuođâid Yle Areenast, já taid puáhtá čuávvuđ káidusin stream peht já toh láá keččâmnáál tobbeen meid maŋeláá. Vuolgâttâsâi liiŋkah láá:

Aanaar Jaamišsuálui https://areena.yle.fi/1-63150130

Ucjuuvâ Pase Ulrika kirho hävdieennâm https://areena.yle.fi/1-63150301

Njellim ortodokslâš hävdieennâm https://areena.yle.fi/1-63150311

Liiŋkah kávnojeh meid Yle Säämi siijđoin (http://yle.fi/sapmi).

Lasetiäđuh:  Eija Ojanlatva, vs. museohovdâ, Sämimuseo Siida, eija.ojanlatva@samimuseum.fi, p. 040 1676 145 já Erva Niittyvuopio, Sämipargo čällee, Oulu pispekode tuámukapittâl, erva.niittyvuopio@evl.fi, p. 040 7690 044

Nurâldâhmaaccâtmeh, uđđâ nurâldâhohtâdâh já Säämimuseo já Luándukuávdáš Siidan vuáđupyeredem láá toohâm uđđâlágán siärvuslii nurâldâhpargo já tiŋgâtutkâmuš máhđulâžžân. Tiervâpuáttim tubdâđ ulmuid já paaihijd puáris čuovâkuuvijn, uápásmiđ nurâldâhtiŋgáid já muštâliđ máhđulijd tuoivuid ohtâsâš nurâldâhpaargon.

Säämimuseo Siida já SámiSoster rs orniv siärvuslii kylárááiđu 16.3.—7.4.2022 sämikuávlust. Kyláráiđu jotá čuávuváin kyláin taan oornigist: Vuáčču, Čevetjävri, Hetta, Kärisavvoon, Njellim já Ucjuuhâ. Moonnâm čoovčâ mij juhloim stuorrâ sämičuágálduv maccâm pááikán. Nurâldâhmaaccâtmeh, uđđâ nurâldâhohtâdâh já Säämimuseo já Luándukuávdáš Siidan vuáđupyeredem láá toohâm uđđâlágán siärvuslii nurâldâhpargo já tiŋgâtutkâmuš máhđulâžžân. Taan ohtâvuođâst mij halijdep kuullâđ siärvus uáinuid puátteevuođâ nurâldâhpargoost.

Siärvuslii kylárááiđu mittomeerrin lii kuldâliđ siärvus tuoivuid já táárbuid puátteevuođâ siärvuslii pargo iähtun, oovdânpyehtiđ Säämimuseo Siida toimâm sehe muštâliđ Säämimuseo já Luándukuávdáš Siida vijđedem já vuáđupyeredem faallâm máhđulâšvuođâin. Tilálâšvuođâin čáittojeh puáris čuovâkoveh koveoovdânpyehtimin, já siärvusist tuáivoo iše váiloo tubdâldâh- já päikkitiäđui tievâsmitmân. Lasseen mield láá motomeh päikkikoddekuáhtásiih tiiŋgah Säämimuseo Siida nurâlduvâin. Uđâsmittum Siida liäkkoo 1.6.2022.

Vuáčust, Hettaast, Kärisavonist, Njellimist já Ucjuuvâst tuálloo SámiSoster aheulmui juávkkutoimâm ooleest peivitilálâšvuotâ. Eehidtilálâšvuođah älgih tme 17 já pääihi alne lii käähvi fáállun. Tilálâšvuođáid piäsá nuuvtá. Mij tuáivuttep puohâid lieggâsávt tiervâpuátimin!

Tilálâšvuođah

Ko 16.3. tme 17 Vuáčču, Vuáču škovlâ

Tu 17.3. tme 17 Čevetjävri, Čevetjäävri škovlâ

Vu 21.3. tme 17 Hetta, Luovatupa

Ma 22.3. tme 17 Kärisavvoon, Kärisavvoon škovlâ

Ko 6.4. tme 10 Njellim, Njellim Kerhotáálu (Spiekâstâh: tuše peivitilálâšvuotâ)

Tu 7.4. tme 17 Ucjuuhâ, Ucjuvnjäälmi škovlâ

Kove: Säämimuseo Siida nurâldâh

Lasetiäđuh

aalmugpargovästideijee Pia Nikula, Säämimuseo Siida, pia.nikula(at)samimuseum.fi, puh. 040 621 2663

museopedagog Milla Pulska, milla.pulska(at)samimuseum.fi, puh. 0406721181