Dieđáhusat

Sámemusea Siida – riikkaviidosaš vástumusea ja guovllulaš vástumusea kulturbirasbarggus sámeguovllus

Sámemusea ja Davvi-Sámi luondduguovddáš Siidda viiddidanfidnu lea nohkan ja vuođđodivvun álgá. Siidda boares váldočájáhus burgojuvvo ja dahkko sadji ođđa čájáhussii, mas kultuvra ja luondu šaddet oktii oktan oppalašvuohtan.

Sámemusea Siidda, máttasámi musea Saemien Sijte ja Ruoŧa duottar- ja sámemusea Ájtte oktasaš Interreg-fitnu Muittut, muitalusat ordne guokte bargobáji njukčamánus 2021. Museat ordnejit bargobájiid danin go dat háliidit gullat sámeservoša fitnodatolbmuid sávaldagaid das, mo ođđa vuođđočájáhus ja Sámemusea oppalohkái sáhtášedje bálvalit buorebut fitnodatolbmuid dárbbuid. Min ulbmilin lea maid fállat fitnodatolbmuide vejolašvuođa beassat ságastallat áššiin earáiguin, geat barget seamma suorggis, ja juogadit vásáhusaid ja jurdagiid.

Sámemusea ja Badje-Sámi luondduguovddáš Siidda vuođđodivodan- ja viiddidanbarggut Anáris ovdánit plánaid mielde. Bargguid 1. muttu viiddanbarggut gárvvásmuvvet áigetávvala mielde miessemánus 2021 ja 2. muttu musea- ja luondduguovddášdálu nuppástus- ja vuođđodivodanbarggut vulget johtui dan maŋŋá.  Huksejeaddjin lea Senaatti-giddodagat ja Siida-dálu nuppástus- ja vuođđodivodanbargguid huksen- ja váldoagoartan lea válljejuvvon Sakela Rakennus Oy.

Sámemusea ja Luondduguovddáš Siidda gallededje jagi 2020 áigge buohkanassii 80 000 olbmo, main 39 000 oste sisabeassanbileahta Siidda čájáhusaide. Siiddas olbmot fitnet čájáhusaid geahččama lassin Siida Shop -gávppážis, Restoráŋŋa Sarridis, Anára gieldda turismarávvenbáikkis ja Meahciráđđehusa áššehasbálvalanbáikkis. Buot galledeaddjit ledje 34 % ja čájáhusgalledeaddjit fas 39 % unnit go diibmá.

Sámemusea Siida jođiha Muittut, muitalusat-the story of the sámi by the sámi -fitnu ja dál fitnu neahttasiiddut leat rabas čujuhusas www.muittut.com.

Anára kirkosiiddas lean Sámemusea ja Davvi-Sámi luondduguovddáš Siida lea stuorra nuppástusaid guovdu. Ráhkadusa viiddidanbarggut leat jođus ja giđđat 2021 álget dálá ráhkadusoasi vuođđodivvunbarggut. Viiddideami ja vuođđodivvunbargguid oktavuođas ođasmahtto maiddái Sámemusea ja luondduguovddáža oktasaš váldočájáhus. Sámemusea, Davvi-Sámi luondduguovddáža ja Siidda restoráŋŋa badjel 20 jagi bálvalan Siida-ráhkadusa leat dál viiddideamen. Dálá váldoráhkadusa oktavuhtii huksejuvvojit Sámemuseai ođđaáigásaš čoakkáldatsajit, masa šihttet maiddái sámedávvirat, mat máhccet Suoma riikkamuseas. Restoráŋŋii huksejuvvojit áibbas ođđa ja buorebut doaimmalaš lanjat sierra ráhkadussoadjái. Viiddidanoasit gárvvásmuvvet giđđat 2021.

Karen Jomppanen árbbolaččat skeŋkejedje Karena duodječoakkáldaga sámemusea Siidii 30.9.2020. Karen Jomppanen (1923–1996) lei hutkái ja iskkadeaddji duojár, gean viiddes duodječoakkáldagas Sámemusea čájeha oasáža pop-up-čájáhusas, mii rahpasa 15.10.2020.

Sámemusea Siida lea searvvušlaš musea. Sámemusea lea plánen doallat nu sámeguovllus go eará guovlluinge Suomas deaivvademiid, mat laktásit čoakkáldat- ja čájáhusbargguide. Koronaáigge deaivvadeamit ordnejuvvojit virtuálalaččat gáiddusoktavuođain. Vuosttas virtuáladeaivvadeapmi lea anárašgielat eahket duorastaga 8.10.2020, mas mannat čađa daid diŋggaid, mat leat čoggon álbmotmusea čoakkáldagaide Anára guovllus jagi 1902.

Sámemusea Siida molsašuddi čájáhus Sámi seremoniijat – Saamelaiset seremoniat čuovvu Maarit Magga ráhkkaneami eadnin ja duojárin sogas seremoniijaide, konfirmašuvdnii ja gásttašeapmái, duodjekultuvrra bokte. Máinnas ovdána máŋgga dásis: mielde leat duoji lassin sámi árvvut, máilmmioaidnu ja vuohkekultuvrra sihke silolašvuohta ja vuoiŋŋalašvuohta.