Sámi museadávvirat máhccet ruoktot –máhcahanbargu ovttas sámeservošiiguin fidnii 850 000 euro doarjaga
- 09.06.2025
- Dieđáhus
Sámemusea Siidda searvvušlaš fidnu čielggada, mo ruoktot máhccan sámedávvirat šaddet buoremusat oassin ealli sámekultuvrra. Ruhtadeapmi joatká Suoma Kulturfoandda gillilis sámekultuvrra ja sámegielaid doarjuma.
Sámi kulturárbbi leat čoaggán Eurohpá museaide ja dutkanlágádusaide 1600-logu rájes, ja sámeváinniid hávddiid rievideapmi dutkanulbmiliidda joatkašuvai 1900-logu rádjái. Sullii 50 000 sámedávvira leat áin Eurohpá museaid čoakkáldagain.
Dán áigge čoakkáldagaid čoagginhistorjjá dárkkodit kritihkalaččat. Mainna vuoigatvuođain daid čogge ja geaidda dat iešalddes gullet?
Sámemusea Siida lea ovddidan sámečoakkáldagaid máhcaheami dahjege repatriašuvnna jo logijagi áigge. Jagis 2021 Suoma álbmotmusea máhcahii Siidii badjel 2 200 dávvira sámečoakkáldagas, ja repatriašuvdnaproseassat leat dálge jođus máŋggain eurohpalaš museain. Siidda bargu lea ožžon máŋggaid riikkaidgaskasaš dovddastusaid, earret eará Europa Nostra -bálkkašumi 2022 ja Jagi eurohpalaš musea ja Suoma Jagi musea tihttela 2024.
Kulturfoanda juolludii 850 000 euro Siidda golmmajagát Ellos min árbi! -fidnui, mas dutkat ja ovddidit sápmelaš vugiid prosesseret dávviriid máhcaheami ovttas servošiin. Ulbmilin lea almmustahttit dieđu ja dutkanbohtosiid, maid maiddái eará eamiálbmotmuseat sáhttet atnit ávkin. Boađusin šaddá maiddái Máhccan – johttičájáhus, dieđalaš artihkkalat, buoremus vuogádagat -oahpistangirji, podcast-ráidu ja riikkaidgaskasaš konfereansa repatriašuvnna fáttás.
Ruoktot máhccan dávviriid ovddit oamasteaddjiin ja geavahanhistorjjás čoaggit dieđu bargobájiin, main sámeservošat besset oahpásmuvvat máttarvánhemiid dávviriidda muittašeami, dutkama ja ođđa mearkkašumi addima bokte. Dán searvvušlaš proveniensadutkamuša mielde dávviriidda laktáseaddji diehtu ja dáidu máhccá oassin ealli sámekultuvrra.
Dávviriid máhcaheapmi ii nappo leat dušše daid sirdin báikkis nubbái, muhto maiddái symbolalaš proseassa, mii nanne sápmelaš identitehta ja kultuvrra jotkkolašvuođa.
“Suoma Kulturfoanda lea ovdal dorjon Siidda váldočájáhusa ođasmahttimis. Dál lea vuorus musealogalaččat ođđa ja mearkkašahtti rahpan, mas dávviriid máhcaheapmi čadnojuvvo servoša máhttui aktiivvalaš proseassan. Museadávvirat máhccet fysalaččat, kultuvrralaččat ja vuoiŋŋalaččat oassin ealli kultuvrra”, dadjá Suoma Kulturfoandda fitnodatjođiheaddji Susanna Pettersson.
“Mii háliidit dutkat ja ovddidit sápmelaš vuogi dahkat dávvirdutkamuša, dávviriid ruoktot máhccama ja ovttasbarggu. Jus lihkostuvvá, min fidnu buktá ođđa dieđu ja vásáhusa earáge eamiálbmogiid ja olles museamáilmmi buorrin”, dadjá Sámemusea Siidda museahoavda Taina Máret Pieski.
Sámemusea Siida lea Anára girkosiiddas. Dat lea riikkaviidosaš sámekultuvrra vástumusea Suomas ja guovllulaš vástumusea kulturbirasbargguid oktavuođas sámiid ruovttuguovllus.
Lassidieđut
Taina Máret Pieski
Sámemusea Siidda museahoavda
050 535 1574
tainamaret.pieski@samimuseum.fi
Susanna Pettersson
Suoma Kulturfoandda fitnodatjođiheaddji